Brakiem odwagi jest wiedzieć co prawe, lecz tego nie czynić.
Są gatunki roślin bez których nie wyobrażamy sobie ogrodu. Jedną z takich roślin jest jeżówka purpurowa. Piękna, łatwa w uprawie. Pasuje zarówno do rustykalnych nasadzeń jak i do bardziej nowoczesnych rabat. Szybko się krzewi, przyciąga motyle i pszczoły do tego ma szerokie zastosowanie w medycynie alternatywnej. Można uprawiać ją w gruncie jednak z powodzeniem poradzi sobie w pojemniku na balkonie lub tarasie. Co więcej nie dość że latem pięknie się prezentuje to gdy przekwitnie jej duże, wypukłe koszyczki można wykorzystać do suchych bukietów. Okazuje się, że przez cały sezon można wykorzystywać jej piękno. Roślina idealna, chyba nie trzeba więcej zachęcać.
Pochodzenie i morfologia
Jeżówka purpurowa to roślina, która swoje korzenie ma w Ameryce Północnej. W Polsce zaczęła być bardziej popularna na początku lat 90 dwudziestego wieku. Jej cudowne właściwości odkryło plemię Indian, które wykorzystywało ją do leczenia wielu dolegliwości. Potocznie jeżówka nazywana jest echinacea oczywiście od swojej łacińskiej nazwy Echinaceapurpurea. Dużym plusem jest fakt, że w naszym kraju jest całkowicie mrozoodporna ponad to zupełnie nie podatna na choroby oraz szkodniki.
Roślina zaliczana jest do bylin. Przeważnie od 50 do 150 cm wysokości. Czyli jak na roślinę rabatową jest dość duża, będzie ciekawym tłem dla innych niższych roślin. Warto to wziąć pod uwagę przed wyborem miejsca dla niej w ogrodzie. Główną częścią ozdobną są kwiaty, które pojawiają się na roślinie od lipca aż do października. Zewnętrzne kwiaty, płatkowe są w typie języczkowatym rosną wokół wypukłego koszyczka z kwiatami rurkowatymi w kolorze brązowym. W zależności od odmiany mają kolor czerwony, różowy, pomarańczowy, zdarzają się również odmiany białe, fioletowe. Najbardziej popularne są kwiaty o zewnętrznej części purpurowej a wewnętrznej brązowo-pomarańczowej. Jeżówka jest silnie miododajna. Koniecznie wykorzystajmy jej piękność jeśli zależy nam na obserwacji owadów.
Uprawa i wymagania
Jeżówka purpurowa to roślina idealna dla osób, które nie mają dużego doświadczenia z ogrodnictwem. Nie ma ona dużych wymagań. Najlepiej czuje się w miejscu słonecznym lub półcienistym. Gleba powinna być umiarkowanie żyzna, piaszczysto-gliniasta. Roślina nie lubi zalewania, ale podłoże lepiej aby było stale wilgotne. Wilgotność jak i ilość słońca stanowi klucz do prawidłowego rozwoju i wybarwiania się kwiatów. Warto w uprawie jeżówki zastosować ściółkowanie. Jeśli nasze okazy mają tendencję do pokładania się można je podwiązać lub opierać o pergolę czy paliki tak aby łodygi się nie łamały. Po przekwitnięciu jeżówkę można zebrać i wykorzystać do suchych bukietów a pozostałości przyciąć tak aby w nowym roku lepiej się krzewiła. Zabiegi cięcia wpływają pozytywnie na rozrost rośliny. Dość łatwo się rozmnaża przez podział lub przez sadzonkowanie. Daje również wiele samosiejek, co za tym idzie to roślina którą możemy dzielić się z przyjaciółmi, sąsiadami, rodziną.
Zastosowanie
Jej uroda jest nieoceniona. To królowa rabat bylinowych, bardzo dobrze prezentuje się w towarzystwie innych roślin jednak równie ładnie wygląda zwarta sadzona po kilka okazów na tle trawnika. Jest również ciekawym uzupełnieniem rabat z trawami. Kompozycje naturalistyczne, obrzeża ścieżek będą dla niej idealnym miejscem. Nie można pominąć faktu, że nadaje się na kwiaty cięte do bukietów do ręki czy też na stół z astrami można stworzyć piękne, kolorowe i nietypowe kompozycje. Równie dobrze prezentuje się po zasuszeniu.
W medycynie ludowej zaliczana jestdo ziół. Zawiera flawonoidy, olejki eteryczne, glikozydy związki aminowe, polisacharydy. Surowcem leczniczym są kwiaty i korzenie zbierane w okresie od lipca do października.
Jeżówka ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Pomaga w stanach zapalnych, działa przeciwbólowo i żółciopędnie. W okresie wzmożonych przeziębień będzie idealna, zwiększa odporność i wspomaga organizm. Jeżówka zalecana jest dla osób po długotrwałej antybiotykoterapii a także osób osłabionych i starszych. Składniki zawarte w jeżówce przyspieszają przemianę materii i działają rozkurczowo. Roślina chroni również błonę komórkową przed degradacją. Dzięki niej szkodliwe wirusy i bakterię nie wnikają do wnętrza. Kwas kawoilowinowyzawarty w roślinie działa przeciwmiażdżycowo, pomagaw le czeniu zapalenia dróg moczowych, zapalenia stawów oraz górnych dróg oddechowych. Pamiętajmy aby w zażywaniu również ziół zachować umiar, po miesiącu stosowania jeżówki należy zrobić kilka tygodni przerwy. Co więcej przyjmowanie wszelkich preparatów ziołowych lepiej skonsultować z lekarzem.
Jeżówka ma również pozytywne działania na skórę. Pobudza regenerację komórek, stymuluje syntezę kolagenu oraz chroni przed promieniowaniem UV. Wygładza, napina i nadaje blasku skórze. Ma działanie odmładzające a także pomaga w leczeniu trądziku młodzieńczego. Jest również pomocna w uszkodzeniach naskórka na ustach czy leczeniu opryszczki. Obecnie na rynku jest wiele kremów, balsamów, maseczek czy toników z ekstraktem z jeżówki purpurowej.
Jeżówkę nie powinny zażywać kobiety w ciąży a także osoby po przeszczepach, astmatycy i osoby, które mają wysokie reakcje alergiczne na różne inne zioła. Rekomenduje się aby dzieci dopiero po 12 roku życia mogły zażywać preparaty z jeżówką.
Jeżówka purpurowa przeżywa swój renesans, po tych kilku informacjach chyba nie trzeba tłumaczyć dlaczego tak się stało. To naprawdę bardzo cenny gatunek o którym warto pamiętać podczas planowani rabat ogrodniczych.
Martyna Cieślińska
Literatura
