Paproć to taka roślina, która kryje w sobie wiele ciekawych historii. Od lat motyw kwiatu paproci jest znany i kultywowany. Paprocie były bardzo popularne w okresie PRL-u, jednak obecnie znów się do nich powraca czy to jako rośliny doniczkowe czy jako element ogrodu. Sam motyw paproci często pojawia się na ubraniach, obrusach, pościeli czy kubkach i talerzach. Narecznica samcza jest niezwykle piękna do tego ma właściwości lecznicze o których niewiele osób wie. Przed Wami zjawiskowa narecznica!

Pochodzenie i wygląd

Roślina należy do rodziny narecznicowatych. Występuje w Ameryce, Azji oraz całej Europie. W naszym kraju uznawana jest za gatunek pospolity. Przeważnie można spotkać ją w lasach lub wzdłuż zbiorników wodnych.

Narecznica samcza posiada rozetowy pokrój, przeważnie osiąga od 50 do 120 cm wysokości. Posiada długie, zielone pierzaste liście, które wyginają się na zewnątrz. Cały liść składa się z licznych, wąskich ułożonych naprzeciwlegle mniejszych listków. Najbardziej charakterystyczne dla paproci są zarodniki, które znajdują się na spodniej stronie liścia, są nerkowatego kształtu w kolorze brązowym. To właśnie dzięki nim roślina się rozsiewa, dzieje się to najwcześniej we wrześniu chociaż wszystko zależy od warunków pogodowych. Jesienią liście zmieniają kolor, roślina nie jest zimozielona. Pod ziemią u rośliny znajduje się grube kłącze.

Uprawa i pielęgnacja

Narecznica samcza jest gatunkiem łatwym w uprawie, dlatego polecany jest nawet dla osób, które nie maja dużego doświadczenia w ogrodnictwie. Roślina jest całkowicie odporna na mróz, najlepiej czuje się w półcieniu lub w całkowitym zacienieniu. Podłoże powinno być żyzne, stale wilgotne i najlepiej o lekko kwasowym pH.  Bywa, że gdy zapewnimy jej bardzo dobre warunki może stać się inwazyjna, więc warto kontrolować jej rozrost. Nie lubi suszy, gdyż ma płytki system korzeniowy. Dlatego zwłaszcza w okresach letnich wymaga regularnego podlewania. Bardzo dobrze rozmnaża się przez podział jak i wysiew zarodników. Najlepiej na początku sezonu wiosną wzmocnić ją np. kompostem to bardzo pozytywnie wpływie na rozwój rośliny.

Wartości użytkowe

Narecznica samcza to roślina, która może być ciekawą propozycją zwłaszcza na zacienioną rabatę. Bardzo szybko może zakryć mało atrakcyjne miejsce w ogrodzie. Idealnie prezentuje się w towarzystwie funkii, żurawek, kopytnika. Bardzo dobrze wygląda w okolicy oczek wodnych. Jest to roślina, która wprowadza do ogrodu tajemniczy, leśny charakter. Roślina może być również uprawiana w pojemniku. Jeśli nie mamy ogrodu a pragniemy stworzyć leśny zakątek na balkonie lub tarasie to oczywiście można wykorzystać do tego narecznicę. Pamiętajmy o tym aby wybrać dla niej niski a szeroki pojemnik. Gdyż roślina ma płytki system korzeniowy, ale wymaga sporo miejsca do tego aby ukazać piękno swoich liści.

Narecznica samcza uznana jest za roślinę trującą, przez zwartość kwasu filiksowego. Jednak bardzo często rośliny trujące uznawane są za zioła lecznicze, jednak należy je spożywać zgodnie z zaleceniami tak aby nie przedawkować. Jej lecznicze właściwości były znane już w starożytności. Częścią leczniczą są kłącza, zawierają one:

•               skrobię

•               żywicę

•               aspidal

•               kwas filiksowy

•               filmaron

•               flawospidynę

•               cyneol

Dzięki temu można wykorzystać ją w przyspieszeniu gojenia się ran, łagodzi bóle związane z zapaleniem żył. Narecznica samcza jest często wykorzystywana do leczenia chorób związanych z układem pokarmowym np. pasożytów. Roślina poprawia funkcjonowanie wątroby i oczyszcza organizm z toksyn. Produkty z narecznicy przyjmowane są przeważnie w formie zewnętrznej, okłady, moczenie, jednak istnieje możliwość wykorzystania ich doustnie np. w postaci wyciągów. Pamiętajmy aby dokładnie zażywać takie dawki jakie zaleca producent aby nie doszło do przedawkowania.

Odwar z narecznicy samczej na reumatyzm

Około 1 łyżkę suszu z narecznicy samczej zalewamy szklanką wody i gotujemy na małym ogniu przez 30 min. Całość przecedzamy i zostawiamy do ostygnięcia. Takim odwarem można okładać bolące  stawy.

Narecznica samcza jest wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym. Jej wyciągi dodaje się do kremów lub balsamów. Dzięki temu skóra jest zdecydowanie bardziej napięta oraz roślina spowalnia procesy starzenia się skóry.

Paproć ma również zastosowanie w ochronie roślin. Można z niej wykonać gnojówkę, która jest bardzo cenna w walce z rdzą a także wełnowcem i czerwcem. Jest to ekologiczna metoda, którą  warto wykorzystać w swoim ogrodzie.

Narecznica samcza to właśnie idealna paproć dla Ciebie. Jej cudowny wygląd, przyciągnie niejednego do naszego ogrodu. A jej cenne właściwości lecznice tylko podbijają jej wartość!

Aut.: Martyna Cieślińska

Literatura

1.              Rośliny polskie, W. Szafer, 1953

2.              Oficjalna strona Internetowa – www.wnetrzekuchni.pl

3.              Oficjalna strona Internetowa – www.atlas.roslin.pl

4.              Tajemnice paproci, W. Podstolski, Ogrody, Ogródki, Zieleńce, nr: 7, 2008

5.              Narecznica samcza ku ozdobie i w ochronie, M. Wyrzykowska, Tygodnik poradnik rolniczy, nr: 34, 2019

6.              Niezwykle paprocie, T.Trelka, Działkowiec, nr: 8, 2009

7.              Magia polskich ziół, P. Michałek, 2020

Obraz Thomas z Pixabay