Powolutku przygotowujemy koszyczki ze święconką. Dzisiaj skupimy się na jednym z elementów, którego nie może zabraknąć w naszym koszyku – jajkach.

A więc ab ovo…

Jajko jako symbol znane i wykorzystywane jest w wielu kulturach  - już od starożytności.  U naszych słowiańskich przodków  związane było z kultem boga słońca, symbolem nowego życia i uważane za potężny amulet przeciw czarom i złym mocom. Stąd też występowało w obrzędach wiosennych i ku czci zmarłych.

Bez wchodzenia w dysputy co było pierwsze jajko czy kura należy przyznać, że większość ludów uważało jajko za symbol początku wszystkiego, obraz wszechświata, Słońca, Ziemi. Oznaczało siłę życiową, płodność, odrodzenie, moc działającą na złe duchy, a przede wszystkim zarodek i początek nowego życia. Tym samym w sposób naturalny przyjęło się w chrześcijaństwie jako symbol Zmartwychwstania.

Podobnie jak w przypadku palm święconych w Niedzielę Palmową również z jajkiem związane są zwyczaje oparte na wierze (odziedziczonej po naszych przodkach) w ich magiczną i ochronną moc. Takim zwyczajem było zakopywanie jaj wielkanocnych w polu, co miało zapewnić dobry urodzaj, lub w kurnikach –oczywiście- aby kury dobrze niosły. Położenie jajka na progu stajni, gdy po raz pierwszy wyprowadzano bydło w pole, a następnie oddanie go komuś biednemu z prośbą o modlitwę, miało spowodować, że zwierzęta dobrze się chowały, a krowy dawały dużo mleka. Położenie jajka w każdym narożniku nowego domu miało przynieść szczęście i pomyślność. W trakcie budowy dodawano jajko do zaprawy wapiennej, co miało ją cementować.

Znany jest również zwyczaj, w którym w Niedzielę Wielkanocną młodzież na wsiach polskich wyruszała na tradycyjne "tłuczenie jaj". Walatka to zabawa wielkanocna, w której dwie osoby stukają się jajkami trzymanymi w dłoni. Zwycięzcą jest ten, którego jajko nie pękło. „Łagodniejsza” odmiana tej zabawy polega na toczeniu jajek po stole.

Myślę, że najprzyjemniejszym zwyczajem związanym z jajkami wielkanocnymi jest ich zdobienie.

Na stronie www.swoszowice.diecezja.krakow.pl można przeczytać, że w chrześcijańskiej symbolice kolor fioletowy i niebieski oznacza żałobę i Wielki Post, czerwony - krew Chrystusa przelaną na krzyżu za nasze grzechy, a zielona, brązowa i żółta - radość ze zmartwychwstania.

Dziś już nie pamięta się o symbolice kolorów na jakie barwi się skorupki. Nie zmienia to jednak faktu, że cieszą one nasze oczy zdobiąc koszyczek i wielkanocny stół. Ogólnie pisanką nazywamy każde kolorowe wielkanocne jajko, jednak w zależności od sposobu zdobienia możemy mówić o

•       KRASZANKACH (bryczki malonki) to jajka zafarbowane na jeden kolor
•       RYSOWANKACH (skrobanki) - jeżeli na jednolitym tle wyskrobiemy deseń
•       PISANKACH - jeżeli jajko ozdobimy różnokolorowymi ornamentami, przez pokrycie woskiem fragmentów       rysunku, np. kwiatów czy listków, a następnie zanurzenie barwnikach.

Najprostszym sposobem zdobienia jaj jest ich barwienie na jednolity kolor. W sklepach można kupić wiele różnych barwników dających mocne, przeważnie jaskrawe kolory. Mamy do dyspozycji również różne farby, czy  flamastry, którymi możemy upiększyć skorupki. Należy jednak pamiętać, że skorupka jajka jest przepuszczalna i jeżeli chcemy to jajko później zjeść to może warto wykorzystać naturalne barwniki.

Najbardziej znanym naturalnym sposobem barwienia jaj jest oczywiście godowanie w wywarze z cebuli, co daje piękny głęboki brąz. 

Oczywiście im jaśniejsze jajko tym efekt będzie lepszy. 

Jajka należy gotować w roztworze z jednym z wymienionych składników. Można do wywaru dodać octu, co wzmacnia kolor. Warto również wodę lekko posolić - co powinno zabezpieczyć skorupki przed pękaniem. Należy pamiętać, że efekt końcowy w dużej mierze zależy od samych jajek.

Dobrej zabawy :) 

tekst: OP. HS