Nerki znajdują się po obu stronach kręgosłupa w tylnej części ciała. Głównym ich zadaniem jest ciągłe filtrowanie krwi – w dowolnym momencie przechowują ponad 20% całkowitej jej objętości! Wykonują tytaniczną pracę, dlatego wymagająnaszej szczególnej uwagi. Szacuje się, że w 2020 roku na całym świecie zidentyfikowano 431 288 nowych przypadków raka nerki, co stanowi 2,2% wszystkich nowych przypadków raka. W Polsce odnotowano 6105 nowych zachorowań z czego 3732 wśród mężczyzn,a 2373 u kobiet[1].

W 2020 roku z powodu raka nerki zmarło w Polsce 3 130 osób, spośród których 1 994 stanowili mężczyźni, a 1 136 kobiety(rak nerki zajmuje 9. miejsce pod względem występowaniaw Polsce)1. Drastycznie spadła ilość wykonywanych badań profilaktycznych[2].

120 litrów krwi każdego dnia

Nerki i układ moczowytworzą system,który odpowiada za filtrowanie krwi oraz utrzymanie równowagi składników takich jak potas, sód i woda[3]. Głównym celem systemu – a w szczególności nerek – jest odfiltrowanie toksycznych pozostałości z krwi i usunięcie ich z organizmu. Natleniona krew dostaje się do nerek przez duże tętnice nerkowe, które co minutę dostarczają prawie 1 ̸ 4całej objętości krwi pompowanej przez serce. Oznacza to, że nerki filtrują ok. 120 do 140 litrów krwi każdego dnia[4].

Dlaczego powinniśmy kontrolować swoje nerki?

Nerki, wykonując ogromną pracę, nie są wolne od zagrożeń. Jednym z nich jest rak nerkowokomórkowy – najczęściej występująca postać raka nerki, który dotyczy 90% wszystkich przypadków[5],[6]i 2-3% wszystkich nowotworów złośliwych u osób dorosłych[7]. Chorują głównie osoby starsze. Jest on szczególnie groźny, ponieważdaje często przerzuty do innych narządów – głównie do płuc (50-60% przypadków), węzłówchłonnych (30-40%), kości (30-40%), wątroby (30-40%), nadnerczy (20%),
do drugiej nerki (10%) czy mózgu (5%)[8]. Blisko 25-30% chorych ma objawowe przerzuty w chwili rozpoznania[9].

– We wczesnym stadium zaawansowania raka nerki, chorobie nie towarzyszą dolegliwości bólowe ani inne charakterystyczne objawy. Obecnie ponad 80% przypadków choroby udaje się wykryć przypadkowo, podczas badań obrazowych wykonywanych z powodu innych przyczyn jak poszukiwanie zmian w układzie moczowym lub objawów sugerującychobecność raka – mówiprof. dr hab. n. med. Piotr Chłosta, Kierownik Katedry i Kliniki Urologii UJ CM w Krakowie, Prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Klasyczne objawy raka nerkowokomórkowego (tzw. triada objawów), obejmujące ból w boku, krwiomocz makroskopowy i wyczuwalną w badaniu palpacyjnym masę w jamie brzusznej występują u zaledwie6–10% pacjentów5.

–  Choroba jest często wykrywana przypadkiem podczas badań wykonywanych z innego powodu.Warto mieć to na uwadze i okresowo przebadać swój układ moczowy w tym nerki, wykonując badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej, które jest w pełni refundowane przez NFZ i wykonuje się je na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza POZ – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Wysocki, Ordynator Oddziału Onkologii Klinicznej Szpitala Uniwersyteckiego CMUJ w Krakowie, Prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej.

Kto choruje na raka nerkowokomórkowego?

Dotychczas nie poznano szczegółowo przyczyn rozwoju raka nerki. Znane są jednak czynniki, których elimanacja zmniejsza ryzyko pojawienia się choroby, a są nimi: palenie papierosów, otyłość, niska aktywność fizyczna[10], czynniki związane z miejscem zamieszkania i środowiskiem – narażenie na kadm, benzynę, trójchloretylen (TCE), produkty petrochemiczne, czy azbest[11], a także długoterminowe dializy, nadciśnienie oraz nadużywanie środków przeciwbólowych[12].

Najważniejszą metodą pierwotnej prewencji raka nerki jest zmiana trybu życia – zaprzestanie palenia papierosów, nadużywania alkoholu i przeciwdziałanie otyłości[13].

Nowotwór nerki rozwija się, nie dając charakterystycznych objawów, co może uśpić czujność pacjentów. Dlatego wykonywanie badań profilaktycznych jest tak istotne. Ostatnie miesiące dla większości z nas nie były łatwe.Po tak długim czasie izolacji, dystansu oraz ograniczonego zaufania wywołanego obawą przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, powinniśmy zadbać o to, aby zapisać się do lekarza, żeby skontrolować stan naszych nerek, ponieważ wiedza może ocalić nasze zdrowie i życie! – przypomina Magdalena Kołodziej, Prezes Fundacji My Pacjenci

O kampanii Nerki do kontroli! Wiedza to życie

Nerki do kontroli! Wiedza to życie to kampania edukacyjna nt. raka nerki. Celem inicjatywy jest zwiększanie świadomości nt. raka nerkowokomórkowego,stanowiącego ponad 90% wszystkich zachorowań na raka nerki5, upowszechnianie wiedzy nt. objawów choroby oraz zwrócenie uwagi na rolę badań umożliwiających wykrycie choroby na wczesnym etapie. Inicjatorem akcji jest Ipsen Poland Sp. z o.o. Partnerami społecznymi inicjatywy są Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych oraz Fundacja My Pacjenci.