Świat roślin daje nam wiele wspaniałych gatunków. Nasturcja jadalna to gatunek, który nie dość, że pełni funkcję ozdobną, swoim zapachem odstrasza wiele szkodników, jest rośliną jadalną, a także ma właściwości lecznicze. Jest to gatunek, który powinien znaleźć się w Twoim ogrodzie. Właśnie dziś dowiesz się wiele cennych informacji o tej zjawiskowej roślinie.

Pochodzenie i wygląd

Jest to roślina, która należy do rodziny nasturcjowatych. Swoje korzenie ma w Ameryce Południowej oraz Środkowej. W naszym kraju można uprawiać praktycznie na całym obszarze zarówno w gruncie jak i w pojemniku. Jest to roślina jednoroczna, która posiada płożący, pnący pokrój. Jej cienkie, wijące się łodygi mogą osiągać nawet do 5 metrów długości. Liście, dość duże, tarczowate w kolorze jasnozielonym. Nerwy na blaszce liściowej rozchodzą się promieniście. Zdarzają się odmiany pstre lub z kolorową obwódką. Roślina urzeka nas kwiatami od maja aż do września. Kwiaty w kolorze pomarańczowym, żółtym lub czerwonym, kielichowate, duże, wyrastają w kątach liści na długich szypułkach. Kwiaty, przyjemnie pachną i są silnie miododajne. Owocem jest orzeszek, żebrowany w kolorze szaro-brązowym. 

Uprawa i pielęgnacja

Nasturcja najlepiej rośnie w miejscu ciepłym i słonecznym. Zadbajmy o to, aby przestrzeń dla niej była osłonięta od wiatrów i przeciągów. Podłoże średnio żyzne poradzi sobie nawet w ziemi słabej, jakości. Okazuje się, że w podłożu żyznym może produkować mniej kwiatów na poczet zielonych liści. Roślina nie lubi zalewania i wysokiej wilgotności podłoża, dlatego tereny zalewowe odpadają pod jej uprawę. Niestety słabo znosi długotrwałe okresy suszy, więc podczas upałów warto ją regularnie podlewać. 

Nie lubi przesadzania, więc lepiej już od początku uprawy, wybrać do niej właściwe miejsce. Szybko kiełkuje i jest dość łatwa w ogólnej uprawie. Nie wymaga żadnych specjalistycznych zabiegów pielęgnacyjnych. Roślina bardzo lubi wzmacnianie nawozem mineralnym dla roślin zielonych. Bywa atakowana przez mszyce, dlatego trzeba kontrolować i lustrować regularnie rabatę z nasturcją. Młode okazy są dość wrażliwe na przymrozki, dlatego lepiej siać je wprost do gruntu po 15 maja. Oczywiście te uprawiane z rozsady siejemy wcześniej.  

Zastosowanie

Nasturcja większa sprawdzi się, jako roślina rabatowa jak i ta uprawiana w pojemniku. Może z powodzeniem uprawiać ją również na parapecie, jeśli nie posiadamy ogrodu lub balkonu. Pięknie prezentuje się w towarzystwie innych roślin kwitnących. Może być rośliną zakrywającą mało atrakcyjne zakątki, gdyż ma płożący się pokrój. Może być również ładnym tłem dla innych gatunków. Można ją uprawiać przy kratownicach czy pergolach, idealnie pasuje do ogrodu w stylu wiejskim, rustykalnym.

Nasturcja jest to roślina, której nie lubią ślimaki. Jej zapach jak i gorzki smak odstrasza te dokuczające nam szkodniki. Dlatego nasturcję warto sadzić np. pośród warzyw liściowych, które bywają atakowane przez ślimaki. Wspomniany gatunek często wykorzystywany jest, jako tzw. pułapka na mszyce. 

Omawiana roślina wykorzystywana jest w ziołolecznictwie. Kwiaty, liście jak i łodygi nasturcji zawierają: witaminę C, magnez, siarkę, cynk, potas, wapń, olejki eteryczne, flawonoidy, karotenoidy. Wszystko to powoduje, że nasturcja ma działanie przeciwbakteryjne, wzmacnia układ odpornościowy. Działa jak silny antyoksydant, przyspiesza trawienie i obniża ciśnienie krwi, co zmniejsza ryzyko wystąpienia zakrzepów. Jej lecznicze zastosowanie jest cenione od pokoleń. Środki z nasturcji pomagają na katar, gardło oraz w leczeniu zatok. Ponadto leczy zmiany skórne takie jak: opryszczka, liszaj, łagodzi świąd. Ma również zastosowanie w kosmetyce, wykorzystuje się ją w kremach, tonikach do skóry z problemem trądziku. Płukanki z nasturcji bardzo dobrze wpływają na skórę głowy. Zwiększają porost włosów, niwelują łupież. 

Nasturcja jest to roślina jadalna, pamiętaj, aby zbierać tylko i wyłącznie okazy uprawiane w sposób ekologiczny. Posiekane liście jak i kwiaty to bardzo dobry dodatek do sałatek jak i mięs. Ma ona lekko ostry smak przypominający np. rzodkiewkę. 

Nalewka z nasturcji.

Potrzebujemy około 1 litr czystej 40% wódki, 1 kg kwiatów. Roślinę zalewamy wódką w wyparzonym słoiku. Całość szczelnie zakręcamy i odstawiamy na około 2-3 dni w chłodne i ciemne miejsce. Po tym czasie przecedzamy mieszaninę i przelewamy do butelek. Nalewka od razu jest gotowa do spożycia. Będzie idealna na jesienne i zimowe przeziębienie czy jako aperitif. Pamiętaj, aby spożyć ją do około roku po wykonaniu. 

Nasturcja to bardzo ciekawa roślina. Jeśli nie wiesz, co posadzić w ogródku koniecznie przeanalizuj powyższe informacje na pewno przekonają Cię do posiadania nasturcjowej rabaty. 

Autorka: Martyna Cieślińska

Literatura

1.     Wielka księga kwiatów, Y. Zommer, 2021

2.     Rośliny magiczne, P. Sedir, 2023

3.     Księga kwiatów jadalnych, M. Gayet, 2020

4.     Altas dzikich kwiatów, M. Mederska, P. Mederski, 2015

5.     Piękna i jadalna nasturcja większa, R. Debicz, Mój Piękny Ogród, nr: 8, 2009

Słowa kluczowe: nasturcja większa jadalna, właściwości nasturcji, uprawa nasturcji, nasturcja na balkon, nasturcja lecznicza

Obraz monikasmigielska z Pixabay