Dziewanna pospolita to roślina, która przykuwa uwagę swoją wysoką, smukłą łodygą oraz słonecznymi, żółtymi kwiatami. Jest to roślina, która znana była już w starożytności. Wg mitologii, Dziewanna to słowiańska bogini, która była patronką myśliwych. Jej cenne właściwości są bardzo szerokie i warto je znać, zwłaszcza jeśli do tej pory uznawaliśmy ją tylko i wyłącznie za roślinę ozdobną.

Wygląd uprawa i pielęgnacja

Należy do rodziny trędownikowatych.  Roślina chętnie porasta pola i łąki, nie ma dużych wymagań. W naszym kraju osiąga do 100 cm wysokości. Korzenie posiada o kształcie wrzecionowatym. Łodyga smukła, wydłużona, silnie rozgałęziona, właśnie z niej wyrastają zielone, jajowate liście. Spodnia strona blaszki liściowej omszona i lekko karbowana. W okresie od czerwca do września, w większości regionach w sierpniu na roślinie pojawiają się kwiaty. Mają one postać nibykłosa i są w kolorze żółtym. Owocem są torebki, wewnątrz, których znajdują się nasiona. Roślina jest owadopylna, więc dość łatwo się zapyla i rozmnaża.

Najlepiej sadzić ją w miejscach słonecznych, osłoniętych od wiatru. Jednak poradzi sobie również w półcieniu. Będzie idealnym uzupełnieniem wiejskiej rabaty. Podłoże powinno być gliniasto-piaszczyste, dobrze przepuszczalne. Nie lubi zalegającej wody, a także dużej zawartości wapnia w podłożu.  Niestety nie jest odporna na mróz, ale łatwo się przyjmuje rozsiewając ją z nasion na wiosnę albo jesienią, można również podzielić jej kępy. Jest to roślina, która będzie idealnym tłem dla innych mniejszych gatunków. Za jej zapachem nie przepadają mszyce, więc można wykorzystać ją w naturalnej walce z tymi szkodnikami. Jest to gatunek silnie miododajny. Roślina wytrzymuje długotrwałe okresy suszy. Nie wymaga nawożenia.

Dziewanna pospolita wprowadzi do Twojego ogrodu rustykalny, wiejski klimat. Idealnie komponuje się z malwami, z którymi jest spokrewniona i posiada podobne właściwości lecznicze. Można ją wykorzystać do ziołowych bukietów. Bardzo często można spotkać ją na łąkach, polach lub nieużytkach, jeśli wykopiemy taką roślinę i przeniesiemy do ogrodu powinna się szybko przyjąć.

Ziołolecznicze właściwości dziewanny

Dziewanna pospolita ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie. Surowcem, który się wykorzystuje w medycynie alternatywnej są kwiaty jak i liście. Dziewanna posiada wiele cennych substancji:

•               Garbniki

•               Flawonoidy

•               Polisacharydy

•               Saponiny

•               Karotenoidy

•               Glikozydy

Wszystko to powodowało, że dziewannę uznawano wręcz za magiczną roślinę, odpędzała złą energię i negatywne emocje. Wiele właściwości prozdrowotnych spowodowało, że stała się jeszcze bardziej popularna.

Dziewanna ma działanie: bakteriobójcze, przeciwzapalne, moczopędne.  Pomaga w leczeniu schorzeń związanych z układem oddechowym. Rozrzedza wydzielinę, zmniejsza kaszel, nawilża błonę śluzową gardła, łagodzi ból gardła, chrypę. Bywa pomocny w zmniejszeniu objawów astmy. Roślina pomaga również w dolegliwościach związanych z układem pokarmowym: biegunki, kolki jelitowe, bóle żołądka. Dziewanna może być również używana bezpośrednio na trudno gojące się rany, a także oparzenia. Ma ona działanie regenerujące skórę i przyspieszające się gojenie. Działa także antybakteryjnie, przeciwbólowo. Olej z dziewanny zmniejsza bóle stawów i kości. Ma działanie antystresowe, uspokajające i rozluźnia mięśnie.

Dziewanna pospolita ma również szerokie zastosowanie w kosmetologii. Jej wyciągi są wykorzystywane do tworzenia maści, kremów, olejków, szamponów czy toników. Dziewanna zdecydowanie może zmniejszyć problemy związane z trądzikiem. Nawilża cerę, zmniejsza ilość pojawiających się wyprysków, działa antybakteryjnie na te, które się pojawiają na naszej skórze. Ponadto zmniejsza łupież, nawilża skórę głowy, a także zmniejsza widoczność siniaków na skórze. Dziewanna nie uczula i nie podrażnia skóry a jej przyjemny zapach powoduje, że można ją wykorzystać również w aromaterapii.

Syrop z dziewanny

Potrzebujemy 2 duże garście świeżych kwiatów dziewanny, zalewamy je około 1 litrem wrzącej wody. Całość zostawiamy pod przykryciem na całą noc. Następnie całość przecedzamy do innego garnka i dodajemy do mieszaniny cukier około 1 kilogram. Całość gotujemy około 1 godzinę. Po tym czasie powinien powstać nam syrop, który powinniśmy umieścić w czystych butelkach i szczelnie zakręcić. Syrop może być przechowywany w lodówce do około roku.

Autorka: Martyna Cieślińska

Literatura

1.              Słowiańskie boginie ziół, J. Laprus, 2021

2.              O ziołach, M. Bortniak, 2021

3.              Dziewanna i jej właściwości lecznicze, Kalendarz Rolników24

4.              Dziewanna starosłowiańska bogini wiosny, M. Zielińska-Pisklak, Ł. Szleszczuk, K. Wilczek, Farmakoterapia, Lek w Polsce, 2013

5.              Dziewanna, E. Osińska, Kwietnik, nr: 5, 1995

6.              Panna dziewanna, B. Romanowska, nr: 5, 2006

7.              Domowe specyfiki z dziewanny, H. Milczarek-Szałkowska, Wiadomości Zielarskie, nr: 111, tom: 42, 2000

8.              Zbieramy zioła, J. Kwaśniewska, K. Mikołajczyk, 1986

Słowa kluczowe: Dziewanna na gardło, dziewanna jak uprawiać, dziewanna właściwości lecznicze, czy dziewannę można jeść?

Obraz Rita Rataiczak z Pixabay